مقدمه
«لايحه موافقتنامه تشويق و حمايت متقابل از سرمايهگذاري بين جمهوري اسلامي ايران و دولت جمهوري چك» در جلسه علني مورخ 3 /4 /1398 مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده است و در اجراي اصل 94 قانون اساسي به شوراي نگهبان ارسال شده است. پيش از اين جمهوري اسلامي ايران موافقتنامههاي متعددي، با محتواي مشابه، با هدف تشويق و حمايت متقابل از سرمايهگذاري با كشورهاي مختلف بهتصويب رسانده است كه به تأييد شوراي نگهبان نيز رسيده است.
شرح و بررسي
بند «8» ماده (11)- مغايرت اصل 34
بر اساس بند «8» ماده (11) موافقتنامه، چنانچه از تاريخي كه سرمايهگذار براي اولين بار از نقض ادعايي به موجب مواد (3) تا (8) موافقتنامه (موضوع خسارات ناشي از پذيرش سرمايهگذاري، مصادره اموال و ساير زيانهاي وارده به سرمايهگذاران) مبني بر اينكه دچار ضرر و زيان شده است، مطلع شده يا بايد مطلع ميشده است، بيش از سه سال گذشته باشد، هيچ دعوايي بر اساس روش حل اختلاف به وسيلهي دادگاههاي صالح طرفين و يا ارجاع به هيأت داوري سهنفره پذيرفته نخواهد شد. بر اين اساس مرور زمان حتي در مواردي كه فرد بايد از موضوع ضرر و زيان مطلع ميشده، اما به موجب عذر موجه امكان اطلاع و يا اقامه شكايت را نداشته است، موجب عدم امكان ارجاع موضوع به مراجع صالح قضايي ميشود. به بيان دقيقتر در اين موارد مرور زمان موجب منع اقامه دعوي ميباشد. اين امر مغاير اصل 34 قانون اساسي است كه در نظرات شوراي نگهبان نيز با ايراد مواجه شده است.